JEAN VOLANG (1921–2005) – NHỮNG SẮC MÀU CỦA KÝ ỨC VÀ ÁNH SÁNG
Trong phiên đấu giá ngày 30 tháng 9 năm 2025 tại Paris, hai tác phẩm của Jean Volang (Võ Lăng) – người họa sĩ tài hoa thuộc Trường Mỹ thuật Đông Dương khóa XII (1942) – đã được giới thiệu đến công chúng yêu nghệ thuật quốc tế. Cả hai bức tranh đều phản ánh phong cách đặc trưng của ông: sự hòa quyện giữa cảm xúc Á Đông và kỹ pháp hội họa phương Tây, trong đó ánh sáng và màu sắc trở thành linh hồn của tác phẩm.
1. Voiliers dans le port (Thuyền buồm trong cảng)
Sơn dầu trên ván, kích thước 50 × 65 cm, ký tên ở góc trái và ghi tiêu đề phía sau.
Bức tranh mở ra một không gian ven biển tĩnh lặng, nơi những con thuyền neo mình trong bến nước yên ả. Cấu trúc tranh được giản lược đến tối thiểu, nhưng đầy sức gợi. Bằng những mảng màu lam nâu hồng xám được pha trộn tinh tế, Jean Volang tạo nên một nhịp điệu thị giác dịu nhẹ, như hơi thở của khung cảnh miền duyên hải phương Nam. Nét cọ mềm và thoáng khiến người xem cảm nhận được làn gió mặn, tiếng sóng và ánh hoàng hôn lan trên mặt nước. Ẩn sau bố cục tưởng chừng tĩnh lặng ấy là sự lay động của tâm hồn một nỗi nhớ xa xứ, vừa hoài niệm vừa thanh thản.
2. Automne dOr (Mùa thu vàng)
Sơn dầu trên toan, kích thước 50 × 65 cm, ký tên ở góc trái và ghi tiêu đề phía sau, sáng tác khoảng năm 1970.
Tác phẩm như một bản giao hưởng màu vàng rực rỡ nơi sắc nắng thu chan hòa cùng nhịp sống nơi phố nhỏ. Những khối nhà, bức tường và mái ngói được khắc họa bằng gam vàng nghệ, cam đồng và tím phấn, tạo nên không gian rực ấm và mơ màng. Màu sắc trong tranh không chỉ mô tả cảnh vật mà còn diễn tả nhịp cảm xúc: sự hân hoan, rực rỡ và có phần hoài cổ. Jean Volang như đang tái hiện lại ký ức của một mùa thu phương Đông trong tâm trí nơi ánh sáng không đến từ mặt trời mà tỏa ra từ chính nội tâm người nghệ sĩ.
Hai bức tranh này cho thấy sự phát triển toàn diện của Jean Volang trong giai đoạn chín muồi của sự nghiệp. Ở ông, hội họa không chỉ là sự tái hiện cảnh vật mà là quá trình chuyển hóa cảm xúc thành ánh sáng, một hình thức biểu đạt rất riêng của trường phái Đông Dương. Mỗi lớp sơn, mỗi chuyển sắc đều chứa đựng sự chiêm nghiệm của người nghệ sĩ từng trải qua những thăng trầm giữa Việt Nam, Hồng Kông và Paris.
Từ Voiliers dans le port đến Automne dOr, người xem bắt gặp một hành trình hội họa xuyên suốt từ tĩnh lặng đến rực sáng, từ nỗi nhớ đến niềm tin. Jean Volang đã giữ được bản sắc riêng, nơi cái đẹp không ồn ào mà lặng lẽ lan tỏa, như ánh chiều vàng còn đọng lại trên mặt nước yên bình của ký ức.
Le Auctions