MAI TRUNG THỨ – NHỮNG TÁC PHẨM SƠN DẦU HIẾM HOI GHI DẤU ẤN TRÊN SÀN ĐẤU GIÁ QUỐC TẾ
Dưới đây là bốn tác phẩm sơn dầu tiêu biểu của Mai Trung Thứ được ghi nhận giao dịch thành công trong thời gian gần đây:
1. CHÂN DUNG CÔ PHƯỢNG
(Portrait de Mademoiselle Phuong, 1930)
• Chất liệu: Sơn dầu trên vải
• Kích thước: 135,5 x 80 cm
• Sotheby’s Hong Kong, ngày 18.04.2021
• Giá bán: 24.375.000 HKD ≈ 79,7 tỷ VNĐ
Đây là tác phẩm sơn dầu sớm nhất và hoàn chỉnh nhất của Mai Trung Thứ còn lại đến nay. Nhân vật chính là một thiếu nữ Việt mặc áo dài xanh ngọc, ngồi tựa nghiêng trên ghế gỗ, đôi mắt nhìn thẳng, vẻ mặt tĩnh lặng.
Bố cục dọc, nền đơn sắc, mỗi chi tiết đều được tiết chế để tôn lên dáng ngồi thanh lịch và nội tâm của người mẫu. Tác phẩm từng xuất hiện trong bộ phim Mùi đu đủ xanh của Trần Anh Hùng (1993), cho thấy sức sống thị giác vượt thời gian và giá trị văn hóa sâu rộng của bức tranh.
2. THIẾU NỮ ĐỘI NÓN LÁ BÊN DÒNG SÔNG
(Femme au chapeau conique le long de la rivière, 1937)
• Chất liệu: Sơn dầu trên vải
• Kích thước: 98 x 71 cm
• Sotheby’s Hong Kong, ngày 14.12.2021
• Giá bán: 12.275.000 HKD ≈ 40,1 tỷ VNĐ
Bức tranh gợi nên một hình ảnh quen thuộc của quê hương Việt Nam: thiếu nữ trong áo dài xanh, đội nón lá đứng bên bờ sông. Cảnh vật mờ xa với chiếc thuyền nhỏ tạo nên một bầu không khí nên thơ, nhẹ nhàng và đầy hoài niệm.
Gam màu xanh được xử lý tinh tế, không gắt, mang lại cảm giác mơ màng như hồi tưởng. Nét vẽ mô tả sự thuần hậu, nhẫn nại và vẻ đẹp mềm mại của người phụ nữ Việt.
3. THIẾU NỮ MẶC ÁO DÀI CAM
(Femme à la robe orange, 1937)
• Chất liệu: Sơn dầu trên vải
• Kích thước: 73 x 59 cm
• Sotheby’s Hong Kong, ngày 05.10.2023
• Giá bán: 4.064.000 HKD ≈ 13,3 tỷ VNĐ
Khác với hai tác phẩm trên, bức chân dung này mang đến một hình ảnh đầy cá tính và hiện đại. Người mẫu trong áo dài cam rực rỡ ngồi nghiêng người, hai tay đan lại, ánh mắt kiêu hãnh nhưng vẫn nội tâm.
Bút pháp ở đây mạnh mẽ, mảng màu dày và khối hình rõ nét – phản ánh rõ ảnh hưởng từ hội họa phương Tây. Tuy nhiên, thần thái của nhân vật vẫn đậm chất Á Đông. Đây là một thí nghiệm thẩm mỹ táo bạo trong hành trình sáng tác của Mai Trung Thứ.
4. GIỜ UỐNG TRÀ Ở HUẾ
(L’heure du thé à Hué, 1937)
• Chất liệu: Sơn dầu trên vải
• Kích thước: 70,5 x 99 cm
• Christie’s Hong Kong, ngày 29.03.2025
• Giá bán: 4.032.000 HKD ≈ 13,18 tỷ VNĐ
Khác biệt với ba tác phẩm chân dung, bức tranh này là một cảnh sinh hoạt đời thường tại miền Trung. Dưới bóng cây, ba cụ ông đang trò chuyện bên ấm trà, cạnh đó là lũ trẻ và phụ nữ thấp thoáng sau vườn. Khung cảnh gần gũi, giản dị mà đầy nhân văn.
Mai Trung Thứ sử dụng gam màu trầm ấm – nâu, xanh, trắng – để gợi không khí thôn dã Huế xưa. Đây là tác phẩm hiếm hoi khắc họa đời sống cộng đồng trong tranh sơn dầu của ông, kết hợp giữa kỹ thuật châu Âu và nội dung Việt thuần túy.
MỘT CHƯƠNG NGẮN NHƯNG QUÝ GIÁ TRONG SỰ NGHIỆP
So với kho tàng tranh lụa đồ sộ, những tác phẩm sơn dầu của Mai Trung Thứ chỉ là số ít. Nhưng chính vì vậy mà chúng trở nên đặc biệt. Đó là những dấu mốc quan trọng của một giai đoạn thử nghiệm – khi người họa sĩ trẻ còn đang tìm kiếm hình thức thể hiện phù hợp, trước khi xác lập phong cách riêng với chất liệu lụa.
Từ chân dung thanh nữ đến cảnh sinh hoạt đời thường, tranh sơn dầu của Mai Trung Thứ cho thấy tư duy bố cục chặt chẽ, khả năng kiểm soát ánh sáng và sự chuyển hóa cảm xúc đầy tinh tế. Mỗi bức tranh đều là một chứng tích nghệ thuật đáng giá, không chỉ khẳng định tài năng đa dạng của ông mà còn góp phần làm phong phú thêm diện mạo mỹ thuật Đông Dương trên trường quốc tế.
Với mức giá như hiện tại chúng ta có thể cảm thấy tự hào. Nhưng trên thực tế giá trị của những tác phẩm này vẫn không ngừng gia tăng theo thời gian. Những con số từng nhảy múa trên sàn đấu giá mới chỉ là khung giá tạm thời của một thời điểm nhất định. Đến hôm nay và cả mai sau mức giá ấy sẽ còn biến động ra sao có lẽ chính thị trường và lịch sử sẽ trả lời thay chúng ta.
Le Auction House